Endeleg er festivalen over...det har vori artig å halde på med, men pinadø slitsamt òg. Det viktigaste? At folk var nøgde med resultatet! Ikkje noko er betre enn det, eg trur nesten ikkje vi har fått ei seriøs klage. Og han såg at det var godt - eit godt gamalt sitat som gjerne kan brukast igjen :-)
Det skal ikkje vera enkelt. Som somme av dykk veit: delegering er ikkje mi sterke side. Når ein så skal skipe til ein festival med 300 deltakarar så straffar det seg... Her er det berre å puste gjennom nasen og late det stå til! De får ta kontakt på måndag og sjå om eg lever...
Ein god ting med slike festivalar er at ein stadig lærer nye ting. Som t.d. at ein må søkje politiet om løyve for å ha ein offentleg fest, sjølv om det ikkje er alkoholservering. Det er òg slik at ungdomar under 15 år ikkje kan gå på fest åleine, sjølv om det ikkje er ein drope alkohol i lokalet. Merkelege greier...
Dette er sterke greier. Eg sit faktisk og grin av orda frå Åse Kleveland og den italienske lommetjuven - og ikkje minst: opninga av Stortinget sin jubileumskonsert med "Landkjenning". Det er sterkt!
Men noko som må vera ein grusom tabbe i Stortinget i dag: valet av musikk til kongen sin inngang til feiringa der. Kva dei spela? Sigurd Jorsalfar av Grieg. Kvifor eg reagerer?? Av di eg knyter musikken så sterkt til då Quisling gjekk på som "ministerpresident" i 1942. Eg har sett film frå det for lenge sidan, då var musikken Sigurd Jorsalfar. Musikken er flott han, men for all del: ikkje bruk han til offisielle høve!! For meg blir det som om Tyskland skulle ha starta nasjonalsongen sin med "Deutschland, Deutschland über alles" igjen!
Hjå NRK Sørlandet kunne vi i går lesa om at rådmannen i Kristiansand ikkje vil setje i gang med sidemåls"forsøk" i kommunen. Vel og bra det, heilt til eg såg grunngjevinga. I fylgje NRK var den nemleg at Utdanningsdirektoratet same kva kjem til å avslå søknader til Oslo-"forsøket" er evaluert.
Så gjekk eg inn på Kristiansand kommune for å sjekke kva som eigentleg stod i sakspapiret. Då vart eg litt oppløfta! Der er det nemleg ei viss drøfting av at elevane i Kristiansand ikkje kjem til å få ei likeverdig opplæring med andre elevar dersom dei "slepp" nynorsk!
Det er som Senterpartiet seier: slepp det lokale vitet til! Men det er synd at ikkje politikarane i Kristiansand har same gangsynet som administrasjonen...
Ei sak som eg har fått litt interesse for i det siste er folkebiblioteket sin plass i det demokratiske systemet, og kva den plassen har å seie for våre prinsipielle og økonomiske råmer.
Eg har høyrt om døme der biblioteka er vortne kritiserte for å jobbe med politikk, for å arrangere møte som er ubehagelege for kommuneadministrasjonen m.m. Spørsmålet blir då: om biblioteket skal vera ein nøytral, engasjerande stad for alle, der alle ibuarar kan finne informasjon om kva det skal vera - er det då rett å vera underlagd den kommunale styringsstrukturen som ei "vanleg" kommunal verksemd? Kan ikkje biblioteket i større grad tolkast som ein møtestad for alle i kommunen, uavhengig av alder, kjønn, legning, helsetilstand osb.? Vi leverer ikkje tenester til ei særleg målgruppe som dei t.d. gjer i skulen, barnehagen og eldresentret. Vi er ein stad for daning og oppleving, som ikkje bør vera hemma av rådmenn og dilikt.
Eit motspørsmål blir då: er det ikkje slik det er i praksis i dag? Det er eigentleg eit godt spørsmål. Mange biblioteksjefar har høg autonomi i jobbkvardagen. Vi har ei opi e-postliste der det sit journalistar og plukkar opp våre (u)faglege innspel om dette og hitt. Vi styrer innkjøpa sjølve - sjølv om det er innanfor økonomiske råmer - og avgjer sjølve kva tilskipingar vi vil ha i biblioteka "våre". Sjølv om det er kommunen som er medlem i Norsk bibliotekforening, er det nesten alltid biblioteksjefen som reiser på tilskipingar og er aktiv.
Likevel: eg kjenner ei murrande uro. Kommunane driv og vedtek pressereglement og stramme kommandoliner i høve til utetterretta uttaler, og lojalitetsplikta er omtrent absolutt. Dersom det blir slik at vi ikkje kan skipe til møte om kommuneplanen av di plan- og utviklingsavdelinga blir fornærma, blir det feil i høve til vår oppgåve i samfunnet.
Då vi her i Sør-Varanger fekk ein avtale med USA-ambassaden om Barents Region American Corner (BRAC) fekk eg inn ein klausul om at sjølv om ambassaden kjøper inn bøker og tidsskrift, sit biblioteksjefen med ansvaret og siste ord. Eg har altså eit slags redaktøransvar for samlinga. Eg har tenkt meir på det og spekulerer på om det eigentleg er eit godt konsept for biblioteka som heilskap. Biblioteksjefen bør anten få lovfest eit redaktøransvar for bibliotekdrifta, elles så bør partane i arbeidslivet i samarbeid med Norsk Bibliotekforening lage ein redaktørplakat for folkebibliotek. Ein slik redaktørplakat treng slett ikkje vera særleg omfattande, men det er viktig at han slår fast nokre prinsipp for biblioteksjefen sitt ansvar. Her er seks døme, som slett ikkje er ei fullstendig liste!
1) Biblioteksjefen er øvste ansvarlege for bibliotekdrifta etter økonomiske rammer frå eit folkevald organ.
2) Biblioteksjefen har til oppgåve å leggje til rette for ein opplyst offentleg samtale i samarbeid med andre aktørar i samfunnet.
3) Biblioteksjefen skal sikre alle i kommunen tilgang til det dei oppfattar som relevant informasjon.
4) Biblioteksjefen skal fremje kunnskap og kultur i sitt område, med vekt på variasjon og breidd.
5) Biblioteksjefen har rett til å uttale seg på vegner av biblioteket etter å ha varsla ordførar/rådmann fyrst.
6) Biblioteksjefen kan tilsetjast på åremål, med minimum 5 år i fyrste periode.
Som de ser: dette er ein freistnad på å tryggje autonomien i ei verd der biblioteka mange stader er offer for skiftande politiske vindar. Eg trur ikkje at det blir press mot norske bibliotek i høve til å kaste bøker om homofili eller utviklingslæra, men kven veit? Vi hadde ikkje trudd det kom frå USA heller for 25 år sidan.
Dette er alt for no - eg kjem tilbake seinare, med noko som er ein freistnad på eit columbi egg for kommunar utan fagutdanna biblioteksjef. Fylg med, fylg med! :-)
Det må ein seie. At Nederland skulle røyste 'Nee' til EU-grunnlova har legi i korta ei stund, men at det skulle bli over 60% nei med over 60% frammøte er heilt fantastisk.
For å unngå fru Løchstør les eg europeiske (!) nettaviser. Her er t.d. BBC News og CNN. Særs balansert, og viser breidda i den nederlandske nei-rørsla. Nei-folk i Noreg har ofte bøygd nakken litt for argumenta om at nei-rørslene i resten av Europa er brune i kantane. Det som har slegi igjennom både i Frankrike og Nederland er det tverrpolitiske preget nei-rørsla har hatt - frå ytste venstre til ytste høgre, med sterke innslag i sentrum. I Frankrike røysta 25% av Jacques Chirac sitt parti 'Non' - etter at monsieur le president gret på TV for grunnlova! Kan hende politikarane endeleg skjønar at dei lever på ein annan klote enn folket? Barroso skjønar det tydelegvis ikkje, han seier at alle dei andre òg må få seie si meining. Så vidt eg veit må grunnlova vedtakast samrøystes, men vi veit kva EU gjorde då Eire røysta nei til Nice-traktaten. Dei måtte røyste ein gong til, slik at dei kunne røyste 'rett'. Eg trur ikkje dei torar det med Frankrike. Dei har ein tradisjon for revolusjonar...
Det er spørsmålet. Etter at nei-sida vann i Frankrike står ho på NRK og fortel kor bra den nye grunnlova er, sidan stakkars EU er så vanskeleg å styre!!
Får ho løn frå Europarørsla i tillegg til NRK-løna??
Fantastisk nyhende frå Frankrike - 55% NON og 45% oui!!
C'est magnifique!
Les nyhende, t.d.:
Un non franc et massif hjå TF1
La France rejette nettement le traité constitutionnel hjå Le Monde
France 'rejects EU constitution' hjå BBC News
Når Nederland fylgjer etter om eit par dagar blir det kaos i Brussel...
Siste tilvekst i instrumentsamlinga mi er ei blokkfløyte. Eg vil tru naboane mine elskar meg no, etter at eg har byrja øve på Händel sine fløytesonatar. Eller kanskje dei ikkje elskar meg?? Berre som ei åtvaring til alle som vil byrje med blokkfløyte: det er ikkje så enkelt som ein kanskje trur etter å ha spela på barneskulen... Berre sjå denne nettstaden med grepstabellar!
Det får ein seie - det er uvanleg mykje bibliotekpolitikk å lesa i avisene for tida. FrP og Høgre har byrja å syne sitt sanne andlet. I Oslo har kulturbyråden frå FrP (ja, du las rett...) tenkt å redusere frå 12 bibliotek til 4 med 8 såkalla utlånsstasjonar. Dessutan er det ikkje biblioteka si oppgåve å drive med utlån av populære ting som video, så det skal Deichmanske bibliotek slutte med. Du kan lesa meir om det triste hjå Bibliotekarforbundet. Kvifor ikkje hjå Oslo kommune? Sei det, dei tykkjer vel ikkje at folket har krav på å få lesa ting som får negative konsekvensar for dei.
Andre ting som skjer no er i Bærum. Der skal filialar i bygder like store som t.d. Steinkjer kommune bli drivne av ein bibliotekar og eit ukjent tal friviljuge. Problemet er berre spørsmålet om kven som faktisk har tenkt å stille som friviljug for å drive eit offentleg tilbod. Dei prøvde det på Nordtvedt filial i Oslo, det gjekk åt skogen. Nesten alle bibliotek nyttar friviljuge for å ha t.d. eventyrstunder og slikt - men kven gidd å bruke fritida på å vaske ein eller fleire gonger i veka??
Og til slutt: bokbåten i Sogn og Fjordane. No prøver fylkesrådmannen for n-te gong å kutte stønaden slik at bokbåten må gå i opplag. Vi får berre vone at politikarane tenkjer lenger enn administrasjonen.
Eg har visst om Wikipedia lenge. Likevel: det er fyrst i dag at eg har skjøna kor enkelt det er, og ikkje minst kor viktig det er. Kva Wikipedia er? Det frie oppslagsverket, eit oppslagsverk som finst på nynorsk!
Som nynorskbrukar er det einaste leksikonet som finst Norsk allkunnebok frå 1950-talet. Det er ikkje mykje å klaske ræva i taket for - om du då ikkje skulle ha stor interesse for ripsdyrking i gamle Frol kommune i 1948. No var eg kan hende noko urettvis - det er sjølvsagt artiklar som er relevante framleis, sjølv om det blir færre og færre... Wikipedia er definitivt noko anna. Her skriv vi om det vi har interesse for og kunnskap om, basert på eigen kunnskap og kjelder. Ikkje minst: her blir ting oppdatert. Medan Store Norske Leksikon på nett har folketal i kommunane frå 2001, har Wikipedia 2004!
Bli med på laget du òg! Og skulle du vera så uheldig at du helst vil skrive bokmål kan du skrive på Wikipedia på bokmål... ;-)
Av og til kan ein bli fjetra av den katolske kyrkja. Ho er på mange måtar den "opphavlege" kyrkja, med nesten 2000 år på baken. Når ein ser kva politikk kyrkja fører, så kan ein lure på om ho har skjøna at det faktisk er nesten 2000 år sidan Bibelen vart skriven. Ein ting er at 70-åringane som var samla i Roma denne veka valde ein 78-åring til ny pave. Men når han som på mange måtar er andletet til pavekyrkja i Noreg uttaler ting som at "Abort er en alvorlig synd på linje med drap. Feminismen har gjennom tretti år kostet flere menneskeliv enn nazismen og kommunismen til sammen." må ein seie at kyrkja inkje har høyrt, sett eller lært. Det er sterke saker. Biletet av pater Pollestad som den godslege broder Tuck kverv, og attende sit vi med biletet av Jorge de Burgos i "I rosens navn" - den dogmatiske munken som øydela Aristoteles' tapte verk om komedien av di han var redd for at folk skulle lære å vera kritiske mot pavekyrkja.
Heldigvis treng vi ikkje Aristoteles for å vera kritiske og le av kyrkja. Det einaste ein treng er å sjå sjølvhøgtidelege prestar og munkar som ikkje vil sleppe til kvinnelege prestar av di ein prest skal vera ein farsfigur. Og som den same pateren sa det så godt i kveld: "En kvinne kan jo ikke være far". Vel, eg trur eg står over farsfiguren Pollestad òg.
Eg oppmodar alle til å bli med på kampanjen "Slepp nynorsken til!". Ver med og få oppheva forbodet mot nynorsk i Dagbladet og VG!
EU er triveleg nok aa vitje, men det skal no bli kjekt aa koma heim att og!
Kurset denne veka har vori fenomenalt. Til og med ein Bush-kritikar er noegd med dette. Eg har ein kamerat som les Klassekampen av ein grunn: ein maa sjaa kva dei andre held paa med. Slik er det med USA og, om du er for eller mot politikken til Bush-administrasjonen er det eit viktig land!
Likevel: det viktigaste med slike samlingar er dei ulike personane ein moeter. Eg har laert mykje om baade Kosova, Vietnam, Georgia, Jordan, Bosnia-Hercegovina og Estland denne veka. Og fraa Balkan faar ein motstridande meldingar, for aa seie det pent... Medan kosovaren meiner at grunnen til krigen i Kosova var at nasjonalismen var for svak, er det motsette meldinga fraa bosnjaken! Logikken bak utsegna om at nasjonalismen var for svak, er at dei som gjekk til krig elska landet sitt for lite, slik at dei faktisk var viljuge til aa oeydeleggje landet og ofre liva til baade seg sjoelve og andre foer andre loeysingar var proevde! Det var definitivt ei interessant tilnaerming. Og snakkar du med ein kosovaalbanar: hugs at det heiter Kosova, ikkje Kosovo...
Det maa vera dekkjande for meg no. Eg er nemleg paa kurs i Wien! Som ansvarleg for BRAC har fekk eg tilbod om aa laere litt om korleis slike amerikanske hjoerne kan drivast. Ingen tvil om at det er interessant - her er det folk fraa Noreg, Groenland, Russland, Georgia, Jordan, Israel, Sri Lanka, Kamerun og fleire til. Saers artig! Og bibliotek(u)vesen er mykje det same over heile verda, verkar det som...
Meir kjem seinare!
Ein lang dag er over. Eg var på jobb 07.10, av di eg hadde avtalt å vera på NRK Finnmark då. Det er ny rekord trur eg - eg er helst mellom dei som utnyttar fleksitida maksimalt - dvs. at det er sjeldan eg er på jobb før 9... Så gjekk det slag i slag, med førebuingar til opninga av BRAC, lunsj med delegasjonen frå ambassaden og deretter opningsseremoni. Det var særs artig, men strevsamt... Det enda med middag på "Direktørboligen" - ein middag som både var velsmakande og triveleg.
Det er utruleg mykje stress når ein skal skipe til slike ting, men ein får betalt gjennom at andre set pris på jobben ein har gjort. Så absolutt alle på biblioteket skal ha æra for ei godt gjennomførd tilskiping - rett og slett.
Jaja, det nærmar seg... Dette blir særs spennande - no kjem det 60-70 personar, og alle skal få mat og drykk, talar, musikk m.m. Ingen tvil om at forventningspresset er stort. Men det går nok bra, her på biblioteket får vi til det meste når vi dreg i lag! Kva BRAC er? Sjå her!
Som somme veit så sit eg i styret i Noregs Ungdomslag. Det er ein gamal og flott organisasjon! Det fører til at ein kjem seg til Oslo av og til - og då oppsøkjer eg gjerne operaen! No gled eg meg vilt og hemningslaust til neste gong eg skal til Oslo - eg har nemleg fått billettar til "Giulio Cesare in Egitto" - eller Julius Cæsar i Egypt. Det er ein opera av Händel, dvs. ganske så barokt ;-) Grunnen til at eg gled meg særleg til denne framsyninga er at Julius Cæsar blir sungi av ein mann! Og kvifor skulle no det vera spesielt? Jo, av di det er skrivi i alt-leie. Dei siste par hundre åra, etter at det vart moderne å late korgutane få ha understellet sitt i fred, har det oftast vori kvinner som har sungi denne rolla. Litt omvendt transing... Men no er det menn som syng rolla, etter at kontratenor igjen har komi på moten! Sidan eg òg syng kontratenor ved høve er det litt ekstra kjekt når eg får høyre ein i operaen!!
Ein annan ting eg aldri lærer, er at ein ikkje kan kjøpe abonnement hjå Telenor. Etter at eg flytta, fann eg ut at eg skulle byte ADSL-abonnement frå Tiscali til Telenor. For å seie det slik: Telenor skal få ei veke til på å betre kapasiteten før eg seier opp avtalen p.g.a. avtalebrot. Dei klarer ikkje å levere tilgang meir enn eit par timar om kvelden. SKANDALE!!! Eg har ein mistanke om at det er det same som har skjedd her som i Vestfold.
Kva eg ikkje lærer? At når du opnar kjeften på eit møte i ein organisasjon så får ein eit verv. Så no er eg nyvald medlem i valnemnda for Fagforbundet avd. 308 i Sør-Varanger...
Som senterpartist er eg sjølvsagt medlem i LO, det skulle berre mangle ;-)
Er Vidar vorten Bush-tilhengar no? Det kan ein spørje seg om, no som eg driv og opprettar "The Barents Region American Corner" på biblioteket på Kirkenes. Heldigvis er USA mykje meir enn George Bush, landet er nesten ein verdsdel i seg sjølv. Utruleg mangfaldig og variert, der statane har mellom 500.000 og 35 mill. ibuarar og på mange måtar har større sjølvstende i høve til sentralmakta enn delstatane i det nye EU vil få. Det er eit utruleg spennande land, og når den amerikanske ambassaden kjem med eit tilbod om å byggje opp ei spesialsamling om USA kan ein berre ikkje seie nei. Du kan sjå kva bøker og tidsskrift vi får ved å gå inn i katalogen til Sør-Varanger bibliotek. Mange av bøkene er vi dei einaste i Noreg som har! Vi opnar 12. januar, og fram til då kan du sjå utvalet av bøker ved å klikke på peikaren over.
Denne jula har vel vori bortimot den verste i soga åt manneætta. Med 150.000 og kan hende 200.000 avlidne, kjenner ein seg ganske så makteslaus. Ein får berre gje nokre kroner til Raudekrossen, så kjem dei fram til dei som treng det.
Godt nytt år!
